مقیاس فرم کوتاه پرسش نامه کیفیت زندگی (Quality of Life)

پرسشنامه کیفیت زندگی(QOL):
این پرسش نامه جهت سنجش کیفیت زندگی فرد در 2 هفته اخیرمورد استفاده قرار می گیرد.
سازنده آن: سازمان بهداشت جهانی(WHOQOL-BREF) با همکاری 15 مرکز بین المللی سال 1989 می باشد.
2 سوال اول به هیچ یک از حیطه ها تعلق ندارد و وضعیت سلامت و کیفیت زندگی را به شکل کلی مورد ارزیابی قرار می دهند، بنابراین پرسشنامه در مجموع 26 سوال دارد.

(1) پرسشنامه کیفیت زندگی، دارای 4 زیر مقیاس درحیطه های زیر است:
    الف- حیطه سلامت جسمانی(فیزیکی) -    Physical Health Domain
     ب- حیطه روانشناختی  - Psychological Domain
     ج- حیطه روابط اجتماعی   - Social relationship Domain
      د- حیطه محیط زندگی -   Environmental Domain

(2) نحوه اجرا: خوداجرا (self report) است.

(3) نحوه نمره گذاری: نمرۀ هر گویه در دامنه‌ای از( 1 تا 5 ) بترتیب:
اصلا، کم، متوسط، زیاد و کاملا
و یا :
خیلی ناراضیم، راضی نیستم، نسبتاً ناراضیم، راضیم، کاملاً‌ راضیم،
شبیه به آنها قرار می گیرد.
       - حیطه سلامت جسمانی(فیزیکی) جمع نمرات سوالهای: 3،4،10،15،16،17،18
       - حیطه روانشناختی کیفیت زندگی جمع نمرات سوالهای: 26-19-11-7-6-5
       - حوزه روابط اجتماعی جمع نمرات سوالات: 22-21-20
       - حیطه محیط و وضعیت زندگی از جمع نمرات: 8-9-12-13-14-23-24-25
       - لازم به ذکر است که سؤال‌های3 و4 و25 به ‌صورت معکوس نمره‌گذاری می‌شوند.

(4) نحوه تفسیر:
توجه داشته باشید، جهت تفسیر درست این مقیاس باید، نسخه کوتاه، نمرات آن را به نسخه بلند باید تبدیل کرد و سپس میزان کیفیت زندگی در هر حیطه از صفر تا 100 طبق جدول زیر، مورد تفسیر قرار دهید، ضمناً حداقل نمره هر حیطه: 4 است و بر این اساس جمع نمرات خام هر حیطه در عدد4 ضرب می شود .

(5) در نتایج گزارش شده توسط گروه سازندگان مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی که در 15 مرکز بین‌المللی این سازمان انجام شده، ضریب آلفای کرونباخ بین 73/0 تا 89/0 برای خرده مقیاس‌های چهارگانه و کل مقیاس گزارش شده است. و در ایران نیز نصیری (1385) برای پایایی مقیاس از سه روش بازآزمایی با فاصله سه هفته‌ای، تنصیفی و آلفای کرونباخ استفاده کرد که به ترتیب برابر با 67/0، 87/0،84/0 بود. همچنین پایایی مقیاس کیفیت زندگی را رحیمی‌(1386) سنجیده و ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس برابر با 88/0، برای سلامت جسمی 70/0، برای سلامت روانی 77/0 و برای روابط اجتماعی 65/0 و برای کیفیت محیط زندگی برابر با 77/0گزارش کرده است. نصیری (1385) به منظور تعیین روایی مقیاس از روش روایی همزمان استفاده کرد و رابطه نمره کل آزمون و خرده مقیاس‌های آن را با نمره کل و خرده مقیاس‌های پرسشنامه سلامت عمومی از طریق ضریب هم‌بستگی سنجید.
در پژوهش حاضر برای تعیین روایی از هم‌بستگی نمره کلی هر بعد با تک تک سؤال‌های تشکیل دهنده آن بعد استفاده شد. دامنه ضریب‌های همبستگی به‌دست آمده از 45/0 تا 83/0 بود و همه ضریب‌ها در سطح 01/0 معنادار بودند. هرگویه نیز بیشترین همبستگی را با بعد مربوط به خود داشت.
در تحقیقی یوسفی و صفری(1388) برای تعیین روایی از هم‌بستگی نمره کلی هر بعد با تک تک سؤال‌های تشکیل دهنده آن بعد استفاده شد. دامنه ضریب‌های هم‌بستگی به‌دست آمده از 45/0 تا83/0 بود و همه ضریب‌ها در سطح 01/0معنادار بودند. هر گویه نیز بیشترین همبستگی را با بعد مربوط به خود داشت.
----------------------------------------------------------------

پرسشنامه کیفیت زندگی :

لطفا هر یک از عبارات را به دقت مطالعه نموده و با توجه به علایق، معیارها،آرزوها، خوشی ها و نگرانی هایتان در طول 4 هفته گذشته، یکی از گزینه ها را انتخاب و در مربع مربوط به آن ضربدر بزنید.
1) در کل چقدر از کیفیت زندگی خود رضایت دارید ؟
      خیلی خوب خوب   نه خوب و نه بد نامناسب   خیلی نا مناسب
2) چقدر از وضعیت سلامتی خود رضایت دارید ؟
      کاملاً راضیم   راضیم    نسبتاً‌راضیم     راضی نیستم     خیلی ناراضیم
3) دردهای جسمانی و مشکلات بدنی چقدرمانع انجام فعالیت ها و کارهای مورد علاقه شما می شود ؟
    فوق العاده زیاد خیلی زیاد   تاحدودی    در حد کم   اصلاً مانع نشده
4) برای انجام کارهای روزمره، چقدر به درمانهای پزشکی( دارو و دستورات خاص پزشکی) نیاز دارید؟
    فوق العاده زیاد خیلی زیاد    تا حدودی    در حد کم   اصلاً نیاز ندارم
5) چقدر از زندگی لذت می برید ؟
    فوق العاده زیاد خیلی زیاد   در حد متوسط    در حد کم   اصلاً لذت بخش نیست
6) به نظر شما، زندگی شما تا چه حد معنادار (با ارزش) است؟
    فوق العاده زیاد خیلی زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً با معنا نیست
7) در انجام کارها و امور روزمره خود چقدر قادر به تمرکز هستید ؟
    فوق العاده زیاد-عالی خیلی زیاد   در حد متوسط    در حد کم   اصلاً تمرکز ندارم
8) در زندگی روزمره خود چقدر احساس امنیت و آرامش می کنید؟
     فوق العاده زیاد خیلی زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً چنین احساسی ندارم
9) محیط اطراف  شما، تا چه حد سالم و بهداشتی است ؟
     فوق العاده زیاد خیلی زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً سالم و بهداشتی نیست
10) آیا برای زندگی روزمره انرژی کافی دارید ؟
    کاملاً- همیشه در اغلب اوقات   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً ندارم
11) آیا شکل و قیافه ظاهری بدنتان مورد قبول شماست ؟
    کاملاً به مقدار زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً
12) آیا برای رفع نیازهای خود پول کافی دارید ؟
    کاملاً در اغلب اوقات کافی است   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً
13) اخبارواطلاعات مورد نیاز روزانه به چه میزان دردسترس شماست ؟
    کاملاً در حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً
14) چه میزان فرصت برای پرداختن به کارهایی که مورد علاقه شخصی شماست، دارید؟
    بطور کامل ً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً فرصت ندارم
15) چقدر در استفاده از ظرفیت کاری خود (بازار، خرید، قدم زدن ، منزل اقوام) از خود رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً ندارم
16) چقدر از وضعیت خواب خود راضی هستید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
17) چقدر از توانایی خود برای انجام فعالیت های روزمره زندگی راضی هستید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
18) از توانایی خود برای کارکردن چقدر رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
19) از توانایی کارکردن، خواب، خوراک و رفت و آمد خودتان چقدر رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
20) چقدر از روابط اجتماعی تان با دیگران رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
21) چقدر از روابط جنسی خود رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
22) چقدر از حمایت دوستان و آشنایان خود راضی هستید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
23) چقدر از شرایط و امکانات محل زندگی خود رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
24) چقدر از دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
25) چقدر از دسترسی به امکانات حمل و نقل و وضعیت رفت وآمد خود رضایت دارید ؟
    کاملاً تا حد زیاد   در حد متوسط     در حد کم   اصلاً راضی نیستم
26) چه مقدار دچار حالاتی مانند: یاس و نا امیدی و اضطراب و ... می شوید ؟
    همیشه خیلی وقتها   بعضی اوقات     به ندرت   هیچوقت

-----------------------------------------------------

توجه:
دانشجویان عزیر جهت تکمیل پرسشنامه بعنوان کار عملی موارد ذیل را در پرسشنامه اضافه کنند:
جنس:            سن:            تحصیلات:             رشته تحصیلی:            معدل کل:                فرزند چندم :                  شغل پدر:                سن پدر:                شغل مادر:                 سن مادر:                محل سکونت روستا یا شهر:
سابقه مهاجرت خانواده یا خود پاسخگو:                   میزان درآمد:
تعداد اعضای خانواده:                              سابقه بیماری جسمی یا روانی:
وضعیت تاهل:                  وضعیت مسکن:
میزان استفاده از اینترنت در طول هفته:
----------------------------------------------------------------
منابع:
- نجات و همکاران(1385)استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت(WHOQOL-Bref) : ترجمه و روان سنجی گونه ایرانی – مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی – دوره 4- شماره 4- زمستان 85- صص12
- سایت روان بنیان(1392). نمره گذاری و مشخصات آماری کیفیت زندگی-26آیتمی.
-Young Sc;etal (2006). Development And Psychometric properties of the dialysis module of the WHOQOL_BREF Taiwan version . J Formos Med Assoc .2006;105(4):299-309 (ISSN:0929-6646)
- Usefy .A.R Ghassemi . Gh. R. , Sarrafzadegan Gh. R. Mallik. S M. Baghaei .N, Rabiei.R(2009). Psychometric Properties of the WHOQOL-BREF in an Iranian Adult Sample. Community Ment Health J   DOI 10.1007/s10597-009-9282-8
Bergner, M., Bobbitt, R.A., Carter, W.B. et al. (1981). The Sickness Impact Profile: Development and final revision of a health status measure. Medical Care, 19, 787-805.